Friday, August 16, 2013

Wednesday, May 11, 2011

Tayuban Yuk

Bumi gonjang-ganjing
Langit kelap-kelap katon

KARANG TUMARITIS—Sumangga kita mriksani Panakawan Lurah Semar Badranaya kaliyan para putra Nala Gareng, Petruk, lan Bagong ingkang samangke nanggap tayub jaipongan saking Blora kangge hiburan sadaya warga duniamaya.

SEMAR: Le, mreneo. Ayo padha nonton tayub jaipongan saka mBolra.
BAGONG: Monggo, Mo. Hehe.... rame yo! Truk, ayo njoged.
PETRUK: Ayo. Kanggo ngluwesake awak. Padha pegel ki. Kang Gareng nang endhi, Gong?
CEPOT: Kae neng kono, cedak waranggana.
DEWALA: Waduh kae kang Gareng, jaipongane apik banget.
GARENG: Menengo! Ayo joged!



BAGONG: Huaduuh... capek ki. Joged tayub jaipongan mBlora kaya gelut neng pencak silat.
PETRUK: Anggep wae olah raga, Gong?
SEMAR: Le, ayo padha nemoni kae Bendara Arjuna dumugi.
BAGONG: Monggo, Mo.
GARENG: Ayo digendingi Semarang.

Friday, October 31, 2008

Wayang Citra



Bebuka

Indonesia gadhah manekawarna wayang ingkang wontening sejarah pewayangan Indonesia. Wayang watu wontening candi-candi. Wayang beber ginambar wontening gulungan-gulungan kain lan kertas. Wayang suket dolanan cah angon. Wayang kulit dolanan para dhalang Jawi. Wayang golek dolanan para dhalang Sunda. Wayang wong dados dolanan para anak wayang. Lan wonten malih wayang citra.

Media wayang

Wayang wonten sesambunganipun kaliyan medianipun. Media wayang ngalami transformasi paradigmatik wontening tradisi lisan, tulis, lan elektronik. Pangowahan paradigma media punika mujudaken genre wayang. Sesambungan kaliyan media ingkang dipungunaaken, wayang saged dipunklasifikasiaken dados wayang lisan, wayang tulis, lan wayang elektronik. Wayang lisan punika wayang ingkang nggunaaken media lisan. Wayang tulis punika wayang ingkang nggunaaken media tulisan. Wayang elektronik punika wayang ingkang nggunaaken media elektronik.

Wayang lisan

Tradisi lisan ingkang nggunaaken medium basa lisan mujudaken genre wayang lisan. Genre wayang lisan punika wontenging pagelaran-pagelaran. Ki dhalang ambabar lakon-lakonipun mawi cara lisan. Pagelaran wayang dongeng, wayang jemblung, wayang kulit, wayang golek, lan liyanipun punika wujud wayang wontening tradisi lisan.

Wayang tulis

Tradisi tulis ingkang nggunaaken medium basa tulisan mujudaken genre wayang tulis. Genre wayang tulis wontening lontar, kitab, buku, majalah, lan koran. Ki dhalang ambabar lakon-lakonipun mawi cara tulis. Sastra pewayangan punika wujud wayang wontening tradisi tulis.

Wayang elektronik

Media basa elektronik punika media basa sekunder. Tradisi elektronik ingkang nggunaaken paradigma media basa lisan utiwai tulisan mawi cara elektronik mujudaken genre wayang elektronik Wayang elektronik wontening kaset, CD, CD-ROM, VCD, DVD, FD. Ki dhalang ambabar lakon-lakonipun mawi cara elektronik. Wayang audio, wayang video, wayang multimedia, wayang digital lan wayang citra punika wujud wayang wontening tradisi elektronik.

Wayang citra

Wayang citra punika tembung ingkang dipundamel dening Ki Harsono Siswocarito kangge jenengi wayang genre enggal ingkan wontening mediamaya internet. Tembung punika dipunginaaken wontening situs wayang mediamaya ingkang dipunpandegani panjenenganipun piyambak, inggih punika http://wayangcitra.blogspot.com. Tembung "citra" ing Bahasa Indonesia menika padanan ingkang tepat saking tembung "image" ing Bahasa Inggris. Wayang citra saged ugi dipunsebat “wayangmaya”, menika wayang ingkang nggunaaken mediamaya internet. Nanging wayang citra menika genre wayang, lan wayangmaya menika media ingkang dipungunaaken. Genre wayang citra saged dipunklasifikasiaken dados lakonet, wayang digital, wayang visual, wayang audio, wayang video, wayang animasi, lan wayang interaktif.

Lakonet

Lakonet mujudaken tembung gabungan saking "lakon" (crita wayang) lan "net" (Internet). Tembung punika dipundamel dening Ki Harsono Siswocarito kangge jeneng lahiripun genre wayang gagrag enggal ingkang dipunpublikasiaken wontening Internet ing situs http://lakonet.com. Lakon menika genre sastra wayang lampahan kangge pagelaran, lan internet menika mediamaya online ingkang sesambungan mawi cara global. Pramila, lakonet menika lakon ingkang dipunpagelaraken wontening mediamaya internet.

Wayang visual

Wayang visual menika wayang gambar. Gambar wayang menika saged dipundamel mawi cara manual utawi digital ingkang teras dipunpublkasiaken wontening mediamaya internet. Wayang citra visual menika namung saged dipunpriksani mawi cara visual kemawon.

Wayang audio

Wayang audio menika wayang ingkang nggunaaken media audio kados kaset, CD, MP3 ingkang dipunpublikasiaken wontening mediamaya internet. Wayang citra aural menika naming saged dipunpriksani mawi cara aural kemawon.

Wayang video

Wayang video menika wayang ingkang nggunaaken media audio-visual kados VCD, DVD, FD ingkang dipunpublikasiaken wontening mediamaya internet. Wayang audio-visual saged dipunpriksani mawi cara visual lan aural. Wayang audio-visual wontening mediamaya internet salah satunggilipun wontening situs http://youtube.com. Situs punika medamel publikasi wayang video saking pagelaran wayang kulit, wayang golek, lan wayang wong.

Wayang digital

Wayang digital menika wayang ingkang dipundamel mawi cara digital ngangge piranti komputer multimedia. Wayang digital visual dipundamel ngangge teknik seni lukis digital ingkang dipunpublikasiaken wontening mediamaya internet.

Wayang grafik

Wayang grafik utawi komik saged dipundamel mawi cara manual utawi digital. Komik wayang tradisional dipundamel mawi cara manual; lan wayang grafik modern dipundamel mawi cara digital. Wayang grafik dipunpublikasiaken wontening mediamaya internet.

Wayang animasi

Wayang animasi punika wayang ingkang dipundamel mawi cara digital ngangge piranti komputer multimedia ingkang mujudaken citra visual kados gesang. Benten kaliyan wayang digital visual ingkang statis, wayang animasi asifat dinamis. Wayang animasi punika dipunpublikasiaken wontening mediamaya internet. Wayang animasi wontening mediamaya internet kados ing situs http://youtube.com. Situs punika kathah medamel publikasi wayang animasi ingkang adhedhasar saking wayang grafik dinamik, ngangge animasi kalih dimensi.

Wayang interaktif

Wayang interaktif menika wayang ingkang dipundamel mawi cara interaktif antara ki dhalangmaya kaliyan komunitasmayanipun wontening mediamaya internet. Wayang interaktif punika dipundamel ngangge cyberteks ingkang gadhah fasilitas interaktif wontening mediamaya internet. Wayang interaktif menika tasih awujud genre rintisan wontening situs http://wayanggenre.blogspot.com link sambungan saking situs http://wayangcitra.blogspot.com ingkang dipunpandegani dening Ki Harsono Siswocarito.

Pungkasan

wonten transformasi paradigmatik ing sejarah pewayangan. Transformasi punika sesambungan kaliyan media ingkang dipungunaaken wontening tradisi pewayangan ingkang anglimputi tradisi lisan, tradisi tulis, lan tradisi elektronik. Tradisi-tradisi punika mujudaken genre wayang lisan, wayang tulis, lan wayang elektronik. Wayang citra punika genre wayang postmodern gagrak enggal ingkang nggunaaken paradigma media elektronik. Wayang citra ugi saged dipunsebat wayangmaya amargi ngangge mediamaya internet. Wayang citra gadhah genre-genre kados lakonet, wayang visual, wayang audio, wayang video, wayang digital, wayang grafik, wayang animasi, lan wayang interaktif.